SAKRAMENT
„Choruje ktoś z was? Niech sprowadzi kapłanów Kościoła, by się modlili nad nim i namaścili go olejem w imię Pana. A modlitwa pełna wiary będzie dla chorego ratunkiem i Pan go podźwignie, a jeśliby popełnił grzechy, będą mu odpuszczone” (Jk 5,14-15).
„Przez święte chorych namaszczenie i modlitwę kapłanów, cały Kościół poleca chorych cierpiącemu i uwielbionemu Panu, aby ich podźwignął i zbawił; a nadto zachęca ich, aby łącząc się dobrowolnie z męką i śmiercią Chrystusa, przysparzali dobra Ludowi Bożemu (KKK 1439).
Istota celebracji tego sakramentu polega na namaszczeniu czoła i rąk chorego; namaszczeniu towarzyszy modlitwa liturgiczna kapłana – celebransa, który prosi o specjalną łaskę tego sakramentu. Jego skutki zaś są następujące:
– zjednoczenie chorego z męką Chrystusa dla jego własnego dobra oraz dla dobra całego Kościoła;
– umocnienie, pokój i odwaga, by przyjmować po chrześcijańsku cierpienia choroby lub starości;
– powrót do zdrowia, jeśli to służy dobru duchowemu;
– przygotowanie do przejścia do życia wiecznego.
OBRZĘD NAMASZCZENIA
1. Na przyjęcie kapłana mieszkanie chorego powinno być odpowiednio przygotowane. Kapłan po przybyciu poświęca je, aby się stało przybytkiem dla sakramentów: pokuty, namaszczenia chorych i Eucharystii. Stół winien być nakryty białym obrusem, na nim należy umieścić krzyż, dwie zapalone świece, wodę święconą, kropidło, watę, kromkę chleba, szklankę z wodą i łyżkę stołową.
2. Po przybyciu do chorego kapłan kropi wodą święconą chorego, mieszkanie i obecnych. Wzywając wspomożenia Bożego, blaga Pana naszego Jezusa Chrystusa, „aby obficie pobłogosławi! ten dom i wszystkich jego mieszkańców”.
3. Spowiedź św.
4. Namaszczenie. Po spowiedzi chory, a z nim wszyscy obecni odmawiają spowiedź powszechną łub inny akt pokuty, następnie, jeśli stan chorego na to pozwała, odnawia się chrzcielne wyznanie wiary, a potem krótką litanię. Kapłan w milczeniu kładzie ręce na głowie chorego. Następnie może odmówić modlitwę dziękczynną nad olejem. Kapłan bierze naczynie z olejem świętym i namaszcza czoło i ręce chorego, mówiąc: Przez to święte namaszczenie niech Pan w swoim nieskończonym miłosierdziu wspomoże ciebie łaską Ducha Świętego. Amen. Pan, który odpuszcza ci grzechy, niech cię wybawi i łaskawie podźwignie. Amen.
5. Komunia święta
6. Błogosławieństwo
WIATYK
1. Tym, którzy kończą swoje ziemskie życie, Kościół poza namaszczeniem chorych ofiaruje Eucharystię jako wiatyk – zaopatrzenie „na drogę” (łac. viaticum, od via – droga do wieczności i zadatek zmartwychwstania).
2. Przez wiatyk można pomóc umierającemu odnaleźć siebie, a tym samym wiarę w Boga, wiarę w Tego, przez którego jego życie i umieranie nabierze ostatecznego sensu i celu. Można pomóc umierającemu w doświadczeniu śmierci jako zakończenia i dopełnienia życia, jako przejścia – przekroczenia progu, za którym odnajdzie Boga.
3. Jeżeli to możliwe, powinno to nastąpić podczas Mszy świętej odprawionej u łoża umierającego, podczas której jemu i zgromadzonym wokół niego Komunia święta ma być podana pod obiema postaciami. Umierający, którzy nie są już w stanie przyjąć pożywienia stałego, mogą przyjąć Eucharystię pod postacią wina. przed Komunią umierający powinien odnowić wyznanie wiary, złożone przez niego lub przez rodziców i chrzestnych podczas chrztu, powtórzone przy bierzmowaniu i w corocznej wigilii wielkanocnej. Temu odnowieniu chrztu w obliczu śmierci odpowiada udzielenie umierającemu, po wyznaniu grzechów, odpustu zupełnego w godzinę śmierci. Stąd też duszpasterze, rodziny ciężko chorych, opiekujący się nimi, przede wszystkim jednak oni sami winni dbać o to, by przyjęcia wiatyku nie odkładać niepotrzebnie, aby umierający mógł przyjąć Komunię świętą jeszcze z pełną świadomością, łącząc się w wierze i nadziei ze śmiercią i zmartwychwstaniem Chrystusa.
ZASADY UDZIELANIA SAKRAMENTU CHORYCH
1. Chorych odwiedzamy z posługą sakramentalną w każdy I piątek miesiąca po Mszy św. wieczornej oraz z okazji Bożego Narodzenia i Wielkanocy.
2. W nagłych przypadkach namaszczenia chorych udzielamy na każde wezwanie.
3. Dzień Chorych obchodzony jest 11 lutego we wspomnienie Matki Bożej z Lourdes.
4. Sakrament ten można powtarzać, jeśli chory po przyjęciu namaszczenia wyzdrowiał i ponownie zachorował albo w czasie trwania tej same choroby nastąpiło poważne pogorszenie.
5. Przed operacją można udzielić namaszczenia chorych, jeżeli przyczyną operacji jest niebezpieczna choroba.
6. Osobom w podeszłym wieku, których siły opuszczają, można udzielić namaszczenia chorych również wtedy, gdy nie zagraża im niebezpieczna choroba.
7. Dzieciom również należy udzielić namaszczenia chorych jeżeli osiągnęły taki poziom umysłowy, że ten sakrament może im przynieść pokrzepienie. W razie wątpliwości, czy osiągnęły używanie rozumu, należy udzielić sakramentu.
8. W katechezie ogólnej i rodzinnej należy tak wychowywać wiernych, aby sami prosili o namaszczenie chorych natychmiast, gdy nadejdzie właściwy moment. Niech go przyjmują z głęboką wiarą i pobożnością i niech wystrzegają się złego zwyczaju odkładania przyjęcia tego sakramentu. Wszystkich, którzy opiekują się chorymi, należy pouczyć o naturze tego sakramentu.
9. Chorym, którzy stracili przytomność lub używanie rozumu, należy udzielić sakramentu, jeżeli istnieje prawdopodobieństwo, że jako wierzący prosiliby o to, gdyby byli przytomni.
10. Nie udziela się sakramentu namaszczenia osobom, u których stwierdzono już zgon!
11. Jeżeli istnieje wątpliwość, czy chory zmarł naprawdę, należy mu udzielić tego sakramentu warunkowo.
12. Namaszczenia chorych nie wolno udzielać tym, którzy uparcie trwają w jawnym grzechu ciężkim.